Akty notarialne kwalifikuje się do fundamentalnych dokumentów urzędowych, dzięki którym dokładnie zostaje stwierdzona czynność prawna. Przygotowuje się je wówczas, gdy obligatoryjnie domagają się tego kodeksy prawne lub jeżeli dwie osoby okazują taką chęć. Od owych dwóch elementów uzależniona jest sama postać danego aktu notarialnego, która może być zdeterminowana w paru przypadkach:
W formie aktu notarialnego mogą zostać napisane również testamenty – czyli dysponowania dobytkiem przed śmiercią, ale nie jest to obowiązkowo egzekwowane przez kodeksy prawne – poza art. 73 par. 2 k.c. Testamenty są niewiążące gdy Spadkodawcy praktycznie w ogóle nie są w stanie w racjonalny sposób określić swojej woli albo podjąć decyzji i swobodnie wyrazić woli. Dzieje się tak też, kiedy zachodzą poszlaki, żeby Spadkobiercy utworzyli dokument określonej treści bądź zarządzili swoim dobytkiem pod wpływem groźby. Oryginały wszystkich aktów notarialnych są gromadzone w u notariusza i tam muszą być chronione. Stronom i pozostałym upoważnionym osobom notariusz dostarcza wypisy, które mają taką samą skuteczność prawną jak pierwowzór. Wypisy dokumentów notarialnych muszą być szczegółowym powieleniem oryginału. Notariusz zabezpiecza go pieczątką i odręcznym podpisem. Wypis, którego liczba arkuszy jest większa aniżeli jeden, musi spełniać poniższe warunki:
Każda pobierana przez notariusza opłata jest wyznaczana przez właściwe ustawy: Ustawę z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawę o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 roku, Ustawę z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach i opłatach sądowych w sprawach cywilnych i – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Stąd notariusz nie może otrzymywać zawyżonej stawki od Klientów, albowiem jest „urzędnikiem” społecznym i nieprzerwanie musi pracować w sprawie zabezpieczenia obrotu prawnego. Do jego najważniejszych czynności prawnych przynależy sporządzanie aktów notarialnych, potwierdzeń spadkobrania, potwierdzeń (daty okazania dokumentu, zgodności odpisu, wyciągu albo kopii z zaprezentowanym dokumentem, własnoręczności podpisu, pozostawania osoby przy życiu lub w dokładnym miejscu), opracowywanie raportów (np. spółek), dostarczanie oświadczeń, pobieranie do magazynowania papierów wartościowych, dokumentów i pieniędzy, przygotowywanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów, tworzenie protestów weksli oraz czeków, tworzenie wzorców aktów, świadectw i innych dokumentów. Odpłatności notarialne można podzielić na: taksę notarialną, opłaty sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych i podatek od spadków oraz darowizn.
Taksa notarialna to podstawa, mianowicie wartość przedmiotu czynności prawnej plus procent od nadwyżki. Inaczej mówiąc, maksymalna wielkość ceny, jaką uzyskuje notariusz za zrealizowanie pojedynczej czynności prawnej. Dla wartości przedmiotu czynności notarialnej do 3.000 zł sięga ona 100 zł, wyżej niż 3.000 do 10.000 zł – 100 zł oraz 3% nadwyżki powyżej 3.000 zł, powyżej 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł oraz 2% nadwyżki powyżej 10.000 zł, powyżej 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł oraz 1% nadwyżki ponad 30.000 zł, ponad 60.000 zł do 1.000.000 – 1.010 zł i 0,4% nadwyżki ponad 60.000 zł, wyżej niż 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770zł plus 0,2% nadwyżki powyżej 1.000.000 zł, ponad 2.000.000 zł – 6.770 zł oraz 0,25% nadwyżki powyżej 2.000.000 zł (z zabezpieczeniem, że nie będzie to więcej niż 10.000 zł, natomiast w przypadku czynności wykonywanych w I grupie podatkowej, w rozumieniu ustawy o podatku od spadku i darowizn, nie więcej niż 7.500 zł). Kompletny cennik najważniejszych stawek notarialnych – wysokości stawek sądowych, podatku od spadków oraz darowizn oraz wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych – można znaleźć pod linkiem: Notariusz Toruń cennik