Chirurgia twarzowo-szczękowa to dziedzina medycyny, która łączy ze sobą cząstki medycyny ogólnej, chirurgii plastycznej i stomatologicznej. Polega na leczeniu chorób jamy ustnej także zębów, szczęki, tkanek miękkich oraz twarzoczaszki.
Na oddział chirurgii twarzowo-szczękowej trafiają zawiłe przypadki, takie jak uszkodzenia lub deformacja jamy ustnej. Dotyczy to także kuracji chronicznych stanów zapalnych oraz wyrywania zębów mądrości, redukcji wad zgryzu, czy umieszczania implantów.
Chirurg stomatolog, nie zajmuje się tym samym, co lekarz dentysta. Mają podobny zakres działania, ale to dwie odrębne dziedziny zabiegowe. Dział stomatologiczny trudni się naprawą tylko w zakresie jamy ustnej. Natomiast chirurgia szczękowa mieści w sobie leczenie w obrębie twarzowej części czaszki, dlatego jest szerszym pojęciem.
Zniekształcenie twarzy na skutek wrodzonych lub nabytych wad zgryzu, takich jak: wysunięta żuchwa, tyłozgryz, zgryz otwarty czy zgryz głęboki to jedne z najpowszechniejszych dolegliwości, którymi zajmuje się chirurg szczękowy. Zniekształcenie twarzoczaszki może też nastąpić w skutek urazów mechanicznych – pobicia, wypadku samochodowego lub upadku. Chirurg szczękowo-twarzowy może również poprawić walory estetyczne twarzy pacjenta, formując pożądany zarys czy proporcje podbródkowi.
Zatrzymanie zębów ma miejsce, gdy ich wzrost ustaje, ale nie wyrzynają się nad błonę śluzową albo kształcą się wewnątrz kości. Powoduje to groźny stan zapalny, mogą też wypchać pobliskie zęby w inne, co wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami bólowymi. Najczęściej zatrzymanie zębów dotyczy ósemek. Chirurg szczękowo-twarzowy gwarantuje ich usunięcie.
Interwencja chirurga szczękowo-twarzowego to niezbędne działanie, kiedy guz lub torbiel wytworzy się w trudno dostępnym położeniu lub w zbliżeniu do zatok szczękowych. Chirurg też pomaga wyleczyć stany zapalne kości, które biorą się od zębów.
Do złamań może dojść w wyniku wypadku, silnego uderzenia albo urazu. Tego typu zabiegi chirurgii twarzowo-szczękowej odbywają się w znieczuleniu miejscowym. W skomplikowanych przypadkach podaje się znieczulenie ogólne. W punkcie złamania zwykle umieszczane są odpowiednie protezy, szyny bądź metalowe mikropłytki. Przybierają one rozmaite kształty, z uwagi na możliwość nadawania im dobranego kształtu, dla złamanej kości.
Ten zabieg wykonuje się głównie na zębach jedno-korzeniowych i jest on konieczny w przypadku, gdy zmiany w wierzchołku korzenia są powodem stanów zapalnych żuchwy. Są to także efekty choroby w pobliżu wierzchołka korzenia, zapalanie w wyniku obecności ciała obcego, złamanie korzenia zęba z martwą miazgą. Przy resekcji nie ma konieczności pozbywania się całego zęba. Likwiduje się głównie przyczyny dolegliwości. Usuwany jest zaledwie zmieniony fragment korzenia. Pacjent jest pod znieczuleniem podczas zabiegu. Po wyjęciu zakażonej tkanki wraz z wierzchołkiem korzenia, osłania przed wytworzeniem kolejnego stanu zapalnego, dzięki uszczelnieniu kanału i uzupełnieniu ubytku.
Najczęściej odnosi się do kłów. Kiedy ząb, na etapie wzrostu miał niedużo miejsca w szczęce albo został wykrzywiony, ortodoncyjnie wprowadza się go do łuku zębowego. Po ustaleniu jego miejsca diagnostyką radiologiczną, odsłania się go chirurgicznie i przykleja zamek ortodontyczny, by wrócił na właściwe miejsce w łuku zębowym.
Braki w zębach powstają z rozmaitych przyczyn. Najczęściej jest to zaniedbanie higieny jamy ustnej, osteoporoza czy cukrzyca, wypadek albo palenie tytoniu. Chirurg szczękowo-twarzowy, zapewnia możliwość uzupełnienia ubytków zębowych, poprzez wszczepienie implantów zębów. Mają one dużo zalet, w tym gwarantuje absolutną estetykę i funkcje, zbliżonym do naturalnych zębów.
Chirurg szczękowo-twarzowy przeprowadza zabiegi na tkankach kostnych i miękkich, by poprawić estetykę żuchwy. Wykonywane są także przed leczeniem protetycznym czy wszczepieniem implantów zębowych. Kuracja ma wtedy na celu pozbycie się wszelkiego typu nierówności, fałdek czy zgrubień, aby jama ustna realizowała warunki stabilizowania ruchomej protezy. Takie zabiegi dotyczą też rozszczepienie wyrostka zębodołowego, powiększenie gęstości tkanki kostnej albo polepszenia dna jamy nosowej i zatoki szczękowej.
Na wizytę u chirurga szczękowego konieczne jest skierowanie. Może być wystawione przez każdego lekarza – nie tylko stomatologa, ale również lekarza rodzinnego. Wyłącznie pacjenci po urazach albo w ostrych stanach zapalnych zostaną przyjęci bez skierowania.
Dodatkowo wizyta u chirurga szczękowo-twarzowego jest możliwa na NFZ w placówkach, mających zawarte umowy na świadczenia z działu chirurgii szczękowej. Czas oczekiwania zwykle jest zależny od ilości pacjentów i wielkości miasta.